پمپ دنده ای چیست ؟
پمپ دنده ای یا Gear Pump که با نام پمپ غلیظ کش نیز شناخته می‌شوند، به نوعی از پمپ‌های جابجایی مثبت گفته می‌شوند که می‌توانند حجم ثابتی از سیال را در داخل خود محصور کنند. پس از آن نیز با استفاده از دنده‌ها سیال را انتقال می‌دهند. این پمپ ها در زمان پمپاژ سیال، می‌توانند جریانی یکنواخت و صاف را متناسب با سرعت چرخش دنده‌های خود فراهم کنند. در حقیقت پمپ های دنده ای از عمل چرخش دنده‌ها برای انتقال مایعات استفاده می‌کنند و دنده‌ها با مکش سیال در ورودی پمپ و قرار دادن آن در حفره‌های دنده آن را به سمت لوله خروجی انتقال می‌دهند.
این پمپ‌ها در سال ۱۶۰۰ میلادی، توسط یوهانس کپلر اختراع شد و خنک کاری و روانکاری آن‌ها توسط سیال پمپ شونده صورت می‌گیرد. چنانچه غلظت سیال، از حد مجاز کمتر بوده و یا پمپ خشک کار کند، اصطکاک بین دنده‌ها به‌شدت بالا می‌رود و موجب خوردگی آن‌ها و بوش‌ها می‌شود. لازم به ذکر است که جنس پمپ دنده عموما چدن، برنج یا استنلس استیل است.
بررسی کاربرد پمپ دنده ای
برخلاف پمپ‌های پره‌ای یا کارتریجی که برای ایجاد فشار کم و انتقال سیالات با ویسکوزیته پایین استفاده می‌شوند، استفاده و ساخت پمپ دنده ای برای موارد دیگری مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ از جمله انتقال انواع سیالات غلیظ و با ویسکوزیته بالا. در حقیقت، این پمپ‌ها می‌توانند انواع سیالات مانند روغن‌های خوراکی و صنعتی، سوخت‌های گازوئیلی، مازون، قیر، عسل، مازوت و… را به راحتی از نقطه‌ای به نقطه دیگر انتقال دهند.
در اصل طرز کار پمپ‌ های دنده ای بدین گونه است که به آن‌ها اجازه می‌دهد کاربردهای صنعتی، نیمه‌صنعتی و غیر صنعتی متعددی داشته و حتی به صورت خشک را نیز مورد استفاده قرار بگیرند. اما به یاد داشته باشید که حتی اگر مقداری خیس باشند، عملکرد و راندمان بهتری خواهند داشت. البته همانطور که گفته شد، کار کردن خشک این پمپ‌ها می‌تواند در نهایت منجر به فرسایش دنده‌ها و آسیب دیدن آن شود.
برخی از مهم‌ترین کاربردهای این پمپ‌ها عبارتند از:
صنعت سوخت و انتقال روغن‌های روان کننده، کوره، گازوئیل، گریس و روغن زباله
صنایع غذا و دارو و انتقال شربت، شکلات، عسل، خامه، ملاس و…
صنعت رنگ و انتقال جوهر، لاتکس
صنعت مواد شیمیایی و حمل‌ونقل رزین‌ها، صابون‌ها، رنگ‌دانه‌ها، پلیمرها، مواد شیمیایی و…